'Zijn er nog meer brieven? Geef ze alsjeblieft uit!' schreef Thomas Mann in zijn beroemde essay "Der alte Fontane'. Zijn wens werd ingewilligd en thans beschikken wij over een kolossale verzameling van vele duizenden brieven van de hand van Fontane. Eén ding is zeker: de auteur van Effi Briest was niet alleen en groot romancier, maar ook een van de grootste en ontroerende briefschrijvers van de negentiende eeuw.
Fontane zelf heeft zich eens een epistolair talent van professie genoemd. Inderdaad maakte hij op ingenieuze wijze van elke brief een kostelijke gebeurtenis. Zijn grote kracht lag hierin dat hij de geadresseerde steeds op persoonlijke manier trachtte aan te spreken. zijn brieven zijn vrij van elk cliché of formalisme.
Fontane heeft het Berlijn van zijn tijd nauwkeurig geobserveerd en er op een sprankelijke, meelevend-ironische wijze verslag van gedaan. Ook van zijn vele reizen in Midden-europa, Frankrijk en Engeland geeft hij kleurrijke verslagen in zijn correspondentie. In de correspondentie met zijn moeder Mete en zijn intieme vrienden kon hij zich veel vrijer uiten dan in zijn romans en recenties. Zijn brieven verschaffen een boeiend inzicht in het maatschappelijke en literaire leven van zijn tijd en onthullen vele kanten van zijn persoonlijke gevoelens.
