De dekolonisatie van Indonesië was bijzonder gewelddadig. Wat vroeger wat besmuikt en eufemistisch de ‘politionele acties’ werden genoemd heet tegenwoordig terecht een dekolonisatieoorlog, passend in het rijtje van Vietnam tot Algerije. Het was een oorlog waarbij voor iedere gesneuvelde Nederlandse militair een veelvoud aan Indonesiërs omkwam: guerrilla’s, burgers en iedereen daartussenin. Voor het begrijpen van de Nederlandse gewelddadigheid is een focus op politiek, strategie en door bestuur en leger begane wandaden – hoe wijdverbreid ook – onvoldoende. Zoeken, aangrijpen en vernietigen! richt de aandacht daarom op het Nederlandse militaire optreden zelf.
Voor de Nederlandse strijdkrachten was deze oorlog niet alleen praktisch, maar ook conceptueel ingewikkeld. De aard, omvang en reikwijdte van de Indonesische opstand was ongeëvenaard en voldeed niet aan koloniale en militaire verwachtingen. Steeds wisselend tussen de strijd en de situatie ‘te velde’ enerzijds en de opleiding van nieuwe militairen en de institutionalisering van ‘geleerde lessen’ anderzijds, laat Harinck zien hoe de Nederlandse strijdkrachten het tactisch militair optreden begrepen en vormgaven, schipperend tussen een (koloniale) traditie van hard politioneel optreden en de gevoelde noodzaak tot een meer regulier militaire inzet.
Christiaan Harinck (1990) studeerde geschiedenis in Leiden en Amsterdam en deed promotieonderzoek naar de dekolonisatie van Indonesië aan het KITLV in Leiden. Momenteel doceert hij geschiedenis van de internationale betrekkingen aan de Universiteit Utrecht.
